रक्षा बंधन निबंध मराठी :- रक्षाबंधन भारत आणि संपूर्ण जगात भारतीय समुदायांमध्ये मनाला जाणारा एक महत्त्वपूर्ण सण आहे. रक्षाबंधन त्योहार हा श्रावण महिन्याच्या पौर्णिमेला पडत असून हा सण बैल आणि भावाच्या प्रेमाचे प्रतीक आहे. भारतीय पौराणिक कथांमध्ये एक प्रसिद्ध कथा आहे भगवान कृष्ण आणि द्रोपदीची, महाभारतानुसार जेव्हा भगवान कृष्ण घायल झाले होते तेव्हा द्रौपदीने त्यांच्या हातावर स्वतःची साडी फाडून बांधली होती. त्याच भावनेतून प्रभावित होऊन कृष्णाने ज्यावेळी द्रौपदीला आवश्यकता पडेल अशा वेळेस तिची रक्षा करायची शपथ घेतली आणि द्रोपदीला तिचे संरक्षण करण्याची आश्वासन दिले. पुढे चालून ही प्रथा रक्षाबंधन म्हणून संपूर्ण हिंदू धर्मात साजरी केली जाते.
आमच्या फ्री मराठी विशेष ग्रुपला जॉईन होण्यासाठी येथे क्लिक करा.
रक्षाबंधन हा हिंदू धर्मामध्ये साजरा केला जाणारा सण आहे. हा सण भाऊ बहिणीचा पवित्र सण आहे. हा सण श्रावणात साजरा केला जातो. श्रावण महिना हा हिंदू धर्मात शुभ मानला आहे. हा सण श्रावण महिन्याच्या पौर्णिमेला साजरा केला जातो. रक्षाबंधन हा भाऊ बहिणीच्या नात्याचा सण आहे या दिवशी भाऊ-बहीण नवे कपडे घालतात आणि बहिण भावाला पाटावर बसवून भावाच्या कपाळी टिळा लावते. मनगटावर रक्षा सूत्र म्हणजेच राखी बांधते आणि आरती ओवाळते. मिठाई खाऊ घालते. बहिण भावाच्या उज्वल भविष्यासाठी आणि दीर्घ आयुष्यासाठी देवाकडे प्रार्थना करते. भाऊ बहिणीला काही भेटवस्तू देतात आणि आयुष्यभर तिचे रक्षण करण्याची वचन देतात.
रक्षाबंधनाचा सण हा रक्ताच्या नात्यापेक्षाही पुढे गेलेला आहे. मित्र, काकाची मुलं भाऊ-बहीण आणि इतर संबंधित लोक सुद्धा रक्षाबंधन करतात. जो समाजाला एकत्र आणि प्रेमाचे प्रतीक समजावून देतो. रक्षाबंधन हा एक धार्मिक किंवा सांस्कृतिक कार्यक्रम नाही आहे, प्रेम, सन्मान, एकजूटता या मूल्यांचं प्रतिबिंब आहे, आजच्या जगामध्ये जिथे नाते कधीकधी विविध कारणांमुळे तणावपूर्ण होऊन जातात. हा सण त्या नात्यांना संजोगण्याचा काम करते. जसा जसा रक्षाबंधनाचा दिवस जवळ येतो. बाजारामध्ये रंगीबेरंगी राख्या, मिठाई, गिफ्ट यांची खूप आवक वाढते, सगळेच परिवार उत्सुकतेने या सणाची वाट पाहत असतात आणि हा सण आल्यानंतर तेवढ्यात उत्सुकतेने त्याची तयारी सुद्धा करतात.
रक्षाबंधन सन हा बहीण आणि भावातील एक उत्सव आहे. बहिणीची सुरक्षा आणि प्रेमाचे प्रतीक च्या रूपामध्ये भावाच्या हातावर राखी बांधली जाते. भाऊ आपल्या बहिणीला काही उपहार देतात आणि त्यांचे संरक्षण करायचे आश्वासन देतात. ही परंपरा बहिण आणि भावाचं नातं मजबूत बनवण्यासाठी बनली आहे. रक्षाबंधन हा पूर्ण परिवारासाठी एक खुशीचा दिवस असतो. हा सण परिवारामध्ये प्रेम आणि एकत्र राहण्याच्या भावनेला मजबूत बनवतो. हिंदू पंचांच्या अनुसार रक्षाबंधन हा श्रावण महिन्यातील पौर्णिमेला साजरा केला जातो. रक्षाबंधनचा अर्थ आहे सुरक्षेचे बंधन…..!
रक्षाबंधन हा दिवस संपूर्ण कुटुंबासाठी एक सुखाचा दिवस असून या दिवशी वस्तूंची आदान प्रदान होऊन एकमेकांना स्वादिष्ट मिठाई चालल्या जाते. पूर्ण परिवार आपल्या व्यस्त जीवनातून वेळ काढून आपल्या परिवारातील सदस्यांसोबत थोडा वेळ व्यतीत करतात. हा सण आपल्याला परिवाराचे महत्त्व समजावून एक दुसऱ्यांसोबत खुशी खुशी राहण्याचे दिशादर्शक होते.
रक्षाबंधन हा एका सणापेक्षा कितीतरी पटीने अधिक महत्त्वपूर्ण आहे, बहिण भावाच्या नात्यातले अनोखे बंधन चा उत्सव आहे. हा प्रेम आणि देखभाल या मूल्यांचे उदाहरण देते. जे रक्तसंबंधांपेक्षाही मजबूत नात्यांना बडावद देते.
Raksha Bandhan Essay in Marathi / रक्षा बंधन निबंध मराठी
रक्षाबंधनाचे धार्मिक आणि पारंपरिक महत्त्व
द्रोपदी आणि कृष्णाची कथा :- महाभारतातील एका कथेनुसार, द्रौपदी ने कृष्णाच्या बोटाला झालेल्या जखमेवर आपली साडी फाडून बांधली होती. त्यावेळी श्रीकृष्णाने द्रौपदीला वचन दिले की तो तिच्या रक्षणासाठी सदैव ताट राहील. याच कारणामुळे रक्षाबंधनाच्या दिवशी बहिण आपल्या भावाला राखी बांधून त्याच्या दीर्घायुष्याची आणि रक्षणाची कामना करते.
इंद्रदेव आणि शशी ची कथा :- एकदा देव-दानवाच्या युद्धात इंद्रदेवाला पराभव पत्करावा लागला. त्यावेळी इंद्राची पत्नी सचिन पवित्र धागा (राखी) तयार करून इंद्राच्या मनगटावर बांधली. त्या धाग्याच्या प्रभावाने इंद्र देवाला शक्ती प्राप्त झाली आणि त्याने तिथे विजय मिळवला.
रक्षाबंधन कधी सुरू झाले हे कुणालाच माहीत नाहीये. पण भविष्य पुराण मध त्याचे काही वर्णन भेटते. देव आणि दानवांमध्ये जेव्हा युद्ध सुरू झाले होते. तेव्हा दानव हे देवावर भारी पडले होते. एक वेळा दैत्य वृत्तासुर यांनी इंद्राचे सियासन घेण्यासाठी स्वर्गावर चढाई केली. वृत्तासुर हा खूपच ताकतवर असून त्याला हरवणे सोपे नव्हते. युद्धामध्ये देवराज इंद्र ची सुरक्षा करण्यासाठी त्यांची बहीण इंद्राणी ने तप करून एक रक्षा सूत्र तयार केला होता आणि तो इंद्राच्या हातावर बांधल्या गेला. संयोगाने तो श्रावण पौर्णिमेचा दिवस होता. लोकांचा हा विश्वास होता की इंद्रायणी बांधलेल्या रक्षासुत्राच्या शक्तीमुळे आपण विजयी झालो. त्याच दिवसापासून श्रावण महिन्याच्या पौर्णिमेला रक्षाबंधन करण्याची प्रथा सुरू झाली. हा धागा विजय मिळवण्यात साठी पूर्ण समर्थ मानला जातो.
बेस्ट रक्षाबंधन निबंध मराठी
रक्षाबंधनाचा सण साजरा करण्याची परंपरा
राखी बांधण्याची विधी :- रक्षाबंधनाच्या दिवशी बहीण आपल्या भावाच्या मनगटावर राखी बांधतात. राखी म्हणजे पवित्र धागा जो भाऊ बहिणीच्या प्रेमाचे प्रतीक आहे. राखी बांधताना बहीण आपल्या भावाच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि सुखासाठी प्रार्थना करते.
ओवाळणी आणि आरती राखी बांधल्यानंतर बहीण आपल्या भावाला ओवाळतात आणि त्याची आरती करतात. या विधी मुळे वातावरण पवित्र होते आणि भाऊ बहिणीचे नाते अधिक दृढ होते.
भाऊचे वचन : – राखी बांधल्यानंतर भाऊ आपल्या बहिणीला तिच्या रक्षणाचे वचन देतो. हा वचनभंग नाही, तर त्याच्या प्रेमाचे आणि सुरक्षा प्रदान करण्याची प्रतीक आहे.
सुंदर रक्षाबंधन निबंध मराठी
रक्षाबंधनाच्या सणाचे सामाजिक महत्त्व
परिवारातील ऐक्य :- रक्षाबंधनाच्या निमित्ताने परिवारातील सर्व सदस्य एकत्र येतात आणि सण साजरा करतात. हे सणाच्या माध्यमातून परिवारातील साहित्य आणि प्रेमाचे प्रतीक आहे.
यावर्षी रक्षाबंधन कधी आहे….?
यावर्षी हिंदू पंचांग च्या अनुसार श्रावण महिन्याच्या शुल्क पक्ष च्या पौर्णिमेला रक्षाबंधन मनवला जाणार. जर इंग्रजी कॅलेंडरनुसार बघितलं गेलं तर 19 ऑगस्ट 2024 ला रक्षाबंधन मनवला जाणार. हिंदू कॅलेंडर नुसार शुक्ल पक्षाचे पौर्णिमेची सुरुवात 19 ऑगस्ट ला सायंकाळी तीन वाजून चार मिनिटांनी सुरू होणार. त्याचबरोबर त्याची समाप्ती 19 ऑगस्टला मध्ये रात्री बारा वाजता समाप्त होणार.
बेस्ट रक्षाबंधन निबंध मराठी …..!
राखी बांधण्याचा शुभमुहूर्त…..!
मराठी पंचांग नसार यावर्षी राखी बांधण्याचा शुभमुहूर्त दुपारी ०१.३० ते रात्री ०९:०७ पर्यंत राहील. पूर्ण मिळून शुभ मुहूर्त सात तास 37 मिनिटांचा राहील.
- राखी बांधण्याचा शुभमुहूर्त प्रारंभ – दुपारी 01:30 नंतर
- राखी बांधण्याचा शुभमुहूर्त समाप्त : रात्री 09: 07पर्यंत
रक्षाबंधन चा साहित्यिक प्रसंग
अनेक साहित्यिक ग्रंथ अशी आहे रक्षाबंधनाची विस्तृत वर्णन मिळते. यामध्ये सर्वाधिक महत्त्वपूर्ण हे आहे की हरिकृष्ण प्रेमाचे ऐतिहासिक नाटक रक्षाबंधन ज्याचे 1991 मध्ये संस्करण प्रकाशित झाले होते. मराठी मध्ये शिंदे साम्राज्य च्या विषयामध्ये लिहिताना रामराव सुभानराव बर्गे यांनी एका नाटकाचे रचना केली होती ज्याचे शीर्षक रक्षाबंधन होते. 50 ते 60 च्या दशकामध्ये रक्षाबंधन हिंदी पिक्चर मध्ये अतिशय लोकप्रिय विषय बनला होता. फक्त राखीच नावाने नाही तर रक्षाबंधन नावाने सुद्धा कितीतरी पिक्चर बनवल्या गेल्या.
राखी नावाने दोन वेळा पिक्चर बनवल्या गेली. एक वेळा सण 1949 मध्ये, दुसऱ्यांदा सण 1962 मध्ये. पिक्चर ला ए भीमसिंह मी बनवली ज्याचे कलाकार होते अशोक कुमार, वहिदा रहमान, प्रदीप कुमार, आणि अमिता . या पिक्चर मध्ये राजेंद्र कृष्णने टायटल गाणे गायले होते. राखी दाबू का त्योहार. सन 1972 मध्ये एस. एम .सागर ने पिक्चर बनवली होती राखी और हातकडी यामध्ये आरडी बर्मन यांचे संगीत होते.
स्वतंत्रता संग्राम मध्ये रक्षाबंधनची भूमिका….!
स्वतंत्रता संग्राम मध्ये रक्षाबंधन एक महत्त्वपूर्ण भूमिका निभवत आलेला आहे. जो की भारतीय स्वतंत्रता आंदोलन च्या दरम्यान राष्ट्रीय एकता आणि निर्भरतेला संरक्षण देते.
राष्ट्रीय एकतेला समर्थन :- स्वतंत्रता संग्राम च् वेळी, रक्षाबंधन नी राष्ट्रातील लोकांना एक तिची भावना सोबत एकजूट केलेले आहे. भारतीय स्वतंत्रता आंदोलन मध्ये भारतीयांनी एकत्र येऊन विदेशी शासनाने विरुद्ध मुक्तीसाठी संघर्ष केला. रक्षाबंधनच्या सणाला बहीण आणि भाऊ एक दुसऱ्यांसोबत आदर्श एकतेचा प्रतीक बनते.
राष्ट्रासाठी असलेल्या भावना उत्साहित करणे : – रक्षाबंधन स्वतंत्रता संग्राम च्या वेळी राष्ट्रीय भावना उत्साहित करतात. भारतीय स्वतंत्रता सैनिकांनी देशाच्या आजादीसाठी स्वतःच्या जीवाची बाजी लावली होती त्यावेळी त्यांना रक्षाबंधनाच्या वेळी खूप सारे समर्थन आणि दुवा दिल्या गेल्या होत्या.
आत्मनिर्भरतीची प्रेरणा : स्वतंत्रता संग्राम के समय रक्षाबंधन मुळे भारतीयांना आत्मनिर्भरतीची प्रेरणा मिळाली. रक्षाबंधन मे या आत्मनिर्भरतीच्या भावनेला प्रोत्साहित केले.
रक्षाबंधन हा दिवस संपूर्ण कुटुंबासाठी एक सुखाचा दिवस असून या दिवशी वस्तूंची आदान प्रदान होऊन एकमेकांना स्वादिष्ट मिठाई चालल्या जाते. पूर्ण परिवार आपल्या व्यस्त जीवनातून वेळ काढून आपल्या परिवारातील सदस्यांसोबत थोडा वेळ व्यतीत करतात. हा सण आपल्याला परिवाराचे महत्त्व समजावून एक दुसऱ्यांसोबत खुशी खुशी राहण्याचे दिशादर्शक होते.