बेटी बचाव बेटी पडाओ निबंध मराठी :- पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मुलींसाठी बेटी बचाव बेटी पढाव या योजनेचे उद्घाटन केले आहे. संपूर्ण भारतात मुलींना वाचवणे आणि मुलींना शिक्षण देणे हे आहे. हा कार्यक्रम 22 जानेवारी 2015 रोजी पानिपत येथे सुरू झाला. ही योजना प्रथम विशेषता हरियाणामध्ये सुरू करण्यात आली कारण या राज्यात महिला लिंग गुणोत्तर (७७५/1000) एवढी असून संपूर्ण देशात खूप कमी आहे. देशभरातील शंभर जिल्ह्यामध्ये तो प्रभावीपणे लागू करण्यात आला आहे ते देशातील मुलींची स्थिती सुधारण्यासाठी आहे.
अशाच पोस्ट साठी आमच्या Watsup ग्रूप ला जॉईन करा.
बेटा बेटी, एक समान, हा आपला मंत्र असला पाहिजे. आपण मुलीच्या जन्माचे स्वागत करूया आणि मुलीच्या जन्म झाल्याने स्वागत करताना पाच झाडे लावा असे आवाहन मी तुम्हाला करतो….. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचे त्यांनी दत्तक घेतलेल्या जयपर गावातील वक्तव्य.
बेटी बचाओ. बेटी पढाव, या उपक्रमाची हरियाणा आपल्या पानिपतिचे 22 जानेवारी 2015 रोजी पंतप्रधानांच्या हस्ते शुभारंभ झाला. या उपक्रमात बालसिंग गुणोत्तरात होणाऱ्या घसरणीवर तसेच महिला सक्षमीकरण संदर्भातल्या मुद्द्यांवर लक्ष केंद्रित करण्यात आले आहे. महिला आणि बालकल्याण, आरोग्य कुटुंब कल्याण तसंच मनुष्यबळ विकास या तीन मंत्रालयाचा या संयुक्त उपक्रम आहे.
बेटी बचाव बेटी पडाओ निबंध मराठी
पीसी आणि पीएनडीटी कायद्यांची अंमलबजावणी देशभर जागृती आणि सल्ला मोहीम राबवणे तसंच बाल लिंग गुणोत्तराचे प्रमाण कमी असणाऱ्या शंभर जिल्ह्यात बहुविभागीय उपायोजना करणे याचा पहिल्या टप्प्यात सामायिक आहे. प्रशिक्षण, जनजागृती मध्ये वाढ करणे तसेच सामूहिक एकत्रित करून याद्वारे मानसिकतेत बदल करण्यावर सर्वात जास्त भर देण्यात आला आहे.
समाजाच्या मुलींकडे पाहण्याचा दृष्टिकोनात मोठा बदल घडवून आणण्याचा राष्ट्रीय लोकशाही आघाडी सरकारचा प्रयत्न आहे. बेबी पूर इथल्या सरपंचांनी हाती घेतलेल्या सेल्फी विथ डॉटर या उपक्रमाचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी त्यांच्या मन की बात मध्ये कौतुक केले होते. लोकांनी आपल्या मुलींबरोबरची सेल्फी सर्वांसमोर मांडावी. असे आवाहन पंतप्रधानांनी केल्याने लवकरच या आव्हानाला जगभरातून प्रचंड प्रतिसाद मिळाला. भारतातील आणि जगभरातील लोकांनी त्यांच्या मुलींसोबतच्या सेल्फी सर्वांसमोर मांडल्या आणि मुली असणाऱ्यांसाठी हा एक अभिमानाचा क्षण ठरला.
बेटी बचाव बेटी पडाओ निबंध मराठी
बेटी बचाव, बेटी पढाओ मोहीम सुरू झाल्यानंतर, जवळजवळ सर्व राज्यांमध्ये बहुविभागीय जिल्हा कृती योजनेचा प्रारंभ झाला. जिल्हास्तरावरील अधिकारी आणि आघाडीच्या कार्यकर्त्यांची क्षमता वाढवण्यासाठी प्रशिक्षकांना क्षमता निर्मिती कार्यक्रमाने प्रशिक्षण देण्यात आले. एप्रिल ऑक्टोंबर 2015 पासून महिला आणि बाल विकास मंत्रालयाने सर्व राज्य आणि केंद्रशासित प्रदेशात असे नऊ प्रशिक्षण संच आयोजित केले आहे.
बेटी बचाव बेटी पढाओ योजनेअंतर्गत पिचोरा गड जिल्ह्याने मुलीच्या संरक्षणासाठी आणि तिला शिक्षण मिळावे यासाठी अनेक पावले उचलली आहे. यासाठी जिल्हा आणि तालुका पातळीवर कृती दल तयार करण्यात आली आहे. तसंच सीएसआर संदर्भात बैठक घेऊन तृतीय योजना तयार करण्यात आली आहे. मोठ्या समुदायाला या योजनेची अधिकाधिक माहिती मिळाली म्हणून जागृत ही निर्मिती कार्यक्रम हाती घेण्यात आले आहेत. विविध शाळा, सैनिक शाळा, सरकारी विभागातील कर्मचारी यांचा समावेश असणाऱ्या अनेक रॅली काढण्यात आल्या आहेत.
या उपक्रमाविषयी जागरूकता वाढावी. यासाठी पितोरा गड मध्ये पथनाट्यांचाहीच आयोजन करण्यात येते. दर्शकांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर जागरूकता निर्माण व्हावी म्हणून केवळ गावांमध्येच नाही तर बाजाराच्या ठिकाणीही पथनाट्य आयोजित करण्यात येतात. कथांमधून गोष्टी समोर आल्याने स्त्रीभ्रूण हत्याबाबतच्या रत्नान बाबत लोकप्रदिक संवेदनशील होत आहेत. मुली आणि तिला आयुष्यात सामोरे जावे लागणाऱ्या समस्यांची प्रत्येकारी दर्शन या पथनाट्यातून घडते. सह्यांची मोहीम, शपथ घेण्याचा समारंभ याद्वारे 700 महाविद्यालयीन विद्यार्थी आणि अनेक लष्करी कर्मचाऱ्यांपर्यंत हा उपक्रम पोहोचला आहे.
पंजाब मधल्या मनसा जिल्ह्यात मुलींना शिक्षण घेण्यासाठी प्रेरणा मिळावी. यासाठी एक उपक्रम हाती घेण्यात आला आहे. उडान सपने यादी दुनिया दि रूबरू या योजनेअंतर्ग, माणसा प्रशासनाने सहावी ते बारावी वर्गातील मुलींकडून कच्चा मागवले आहेत. या अंतर्गत डॉक्टर, पोलीस अधिकारी, अभियंता, भारतीय प्रशासन सेवेतील अधिकारी बनण्याची महत्त्वाकांक्षा असलेल्या मुलींना या क्षेत्रातील व्यावसायिकांबरोबर एक दिवस घालवण्याची संधी मिळणार आहे.
या उपक्रमाला मोठा प्रतिसाद मिळाला आणि सत्तरहून अधिक विद्यार्थिनींना अशा व्यवसायिकांबरोबर एक दिवस घालवून ते कसे कार्य करतात ते पाहण्याची संधी मिळाली आणि भावी व्यवसाय निवडी बाबत निर्णय घेण्यात या संधीची मदत झाली.
बेटी बचाव बेटी पडाओ निबंध मराठी – उद्दिष्टे….!
बेटी बचाव बेटी पढाव योजनेचा उद्देश मुलींच्या लिंग गुणोत्तरातील घट थांबवणे हा आहे. त्यामुळे देशातील महिलांची स्थिती सुधारण्यासाठी महिला सक्षमीकरणाला प्रोत्साहन मिळेल. हा खालील मंत्रालयाच्या त्रिमंत्री स्तरीय उपक्रम आहे.
- महिला आणि बालविकास
- आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण
- मानव संसाधन विकास
बेटी बचाव बेटी पडाओ निबंध मराठी – कारणे
बेटी बचाव बेटी पढाव उपक्रमाचे दोन प्रमुख कारणे आहेत.
कमी बाल लिंग गुणोत्तरामुळे ही योजना सुरू करण्यात आली.
2001 मध्ये 0-6 वर्षाच्या बाल लिंग गुणोत्तर जनगणनेचा डेटा 2001 मध्ये 1000 मुलामागे 933 मुली होता. जो 2011 मध्ये 1000 मुलामागे 918 मुलीवर घसरला. 2012 मध्ये यूजीसी ने अहवाल दिला की भारत 41195 देशामध्ये 41 व्या क्रमांकावर आहे. २०११ च्या लोकसंख्येच्या जनगणनेत असे दिसून आले की 2011 मध्ये भारतातील लोकसंख्येचे प्रमाण दर १००० पुरुषामागे 943 स्त्रिया होते. लिंग गुणोत्तर 2011 मध्ये 2001 च्या जनगणनेच्या आकडे वरूनच वरचा कॉल दर्शवतो.
महिलांवरील गुन्हे वाढत आहेत
पोस्ट अल्ट्रासोनिक चाचणी द्वारे स्त्रीभ्रूणहत्या बंद करणे. अशाप्रकारे या प्रकारच्या भेदभावामुळे मुलीच्या संकेत मोठी गट झाली. तसेच, गुन्ह्यांचे आणि लैंगिक शोषणाच्या घटनांमध्ये सातत्याने वाढ होत आहे.
2014 मध्ये, पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदी यांनी आंतरराष्ट्रीय बालिका दिनाच्या कार्यक्रमात भाषण केले होते. त्यांनी स्त्रीभ्रूणहत्या बंद करण्यावर प्रकाश टाकला आणि माय गव्हर्मेंट डॉट इन पोर्टलवर भारतीय नागरिकांना सूचना विचारल्या.
बेटी बचाव बेटी पडाओ निबंध मराठी – प्राथमिक उद्दिष्टे
बेटी बचाव बेटी पढाव हा भारत सरकारचा एक सहयोगी उपक्रम आहे. महिला आणि बालविकास मंत्रालय, मानव संसाधन विकास मंत्रालय आणि आरोग्य आणि कुटुंब कल्याण मंत्रालयाने ही योजना सुरू केली. यात सर्व भारतीय राज्य आणि केंद्रशासित प्रदेशांचा समावेश होतो.
योजनेची तीन प्राथमिक उद्दिष्ट आहेत.
- स्त्रीभ्रूणहत्या थांबवणे
- नवीन योजना विकसित करा आणि प्रत्येक मुलगी सुरक्षित आणि संरक्षित आहे हे सुनिश्चित करण्यासाठी सहकार्याने कार्य करा.
- प्रत्येक मुलीला दर्जेदार शिक्षण मिळेल याची खात्री करा.
बेटी बचाव बेटी पढाव चा अंमलबजावणीत अडचणी
बेटी बचाव बेटी पढाव योजनेला गती मिळण्यात अडचणी येत आहेत. हे खालील तथ्यांमुळे आहे.
- स्त्रीभ्रूणहत्या, सतीश, बालविवाह आणि कौटुंबिक अत्याचार यासारख्या सामाजिक आणि सनातन विधी या योजनेच्या योग्य अंमलबजावणी मध्ये अडथळा आणतात.
- सरकारी यंत्रणा आणि पोलीस मात्र महिला अत्याचाराची तीव्रता गांभीर्याने पाहण्यासाठी आहेत. त्यामुळे बेटी बचाव बेटी पढाव योजनेची प्रभावी अंमलबजावणी ही कमकुवत होते.
- लोकांमध्ये जागरूकता पसरवणाऱ्या अनेक मोहिमां व्यतिरिक्त लोकांची मानसिक पुरातनवादी राहते.
- योजनेची उद्दिष्टे साध्य करण्यासाठी योजनेला नागरी संस्थांचे समर्थन आवश्यक आहे.
- बेटी बचाव बेटी पढाव योजनेच्या यशस्वी अंमलबजावणी आणि परिणामात हुंडा पद्धत मुख्य अडथळे आहे.
बेटी बचाव बेटी पढाव योजनेचे परिणाम
बेटी बचाव बेटी पढाव ही भारतातील सर्वात हायप्रोफाईल मोहीम आहे. त्याचा फायदा शोधणे महत्त्वाचे आहे. देशातील मुलींना सक्षम बनवणे हे आहे. काही प्रमुख परिणाम आहेत.
- लिंग गुणोत्तर संतुलित करणे.
- मुलीच्या हक्कावर लक्ष केंद्रित करणे.
- मुली मुलांना शिक्षणात प्रवेश मिळवून देणे.
निष्कर्ष
बेटी बचाव बेटी पढाव योजना भारतातील मुलीच्या भोवती फिरणाऱ्या समस्यांची निराकरण करण्यासाठी भारत सरकारचा एक. लोकांमध्ये जागृतीची पातळी वाढत असल्याने योजनेतील या उपक्रमाला फळ मिळू लागले आहे. त्यामुळे समाजात मुलींच्या भक्तांसाठी काम करण्याचा लोकांवर आता गंभीर परिणाम झाला आहे. या योजनेच्या यशामुळे देशाच्या आर्थिक विकासात मोठी भर पडेल. आपल्या लोकसंख्येचा मोठा भाग दुर्लक्षित राहणे भारताला परवडत नाही या वस्तुस्थितीमुळे हे घडते.
समाजाच्या मुलींकडे पाहण्याचा दृष्टिकोनात मोठा बदल घडवून आणण्याचा राष्ट्रीय लोकशाही आघाडी सरकारचा प्रयत्न आहे. बेबी पूर इथल्या सरपंचांनी हाती घेतलेल्या सेल्फी विथ डॉटर या उपक्रमाचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी त्यांच्या मन की बात मध्ये कौतुक केले होते. लोकांनी आपल्या मुलींबरोबरची सेल्फी सर्वांसमोर मांडावी. असे आवाहन पंतप्रधानांनी केल्याने लवकरच या आव्हानाला जगभरातून प्रचंड प्रतिसाद मिळाला. भारतातील आणि जगभरातील लोकांनी त्यांच्या मुलींसोबतच्या सेल्फी सर्वांसमोर मांडल्या आणि मुली असणाऱ्यांसाठी हा एक अभिमानाचा क्षण ठरला.
पंजाब मधल्या मनसा जिल्ह्यात मुलींना शिक्षण घेण्यासाठी प्रेरणा मिळावी. यासाठी एक उपक्रम हाती घेण्यात आला आहे. उडान सपने यादी दुनिया दि रूबरू या योजनेअंतर्ग, माणसा प्रशासनाने सहावी ते बारावी वर्गातील मुलींकडून कच्चा मागवले आहेत. या अंतर्गत डॉक्टर, पोलीस अधिकारी, अभियंता, भारतीय प्रशासन सेवेतील अधिकारी बनण्याची महत्त्वाकांक्षा असलेल्या मुलींना या क्षेत्रातील व्यावसायिकांबरोबर एक दिवस घालवण्याची संधी मिळणार आहे.